Đông Trùng Hạ Thảo: Món Quà Từ Thiên Nhiên Bhutan

Có lẽ với người Việt ai cũng từng biết hoặc nghe nói về đông y và các loại đông dược xuất phát từ tự nhiên, có khả năng chữa bệnh và bồi dưỡng cơ thể nhưng lại ít gây tác động tiêu cực lên cơ thể nhất. Đông trùng hạ thảo là một trong những vị thuốc đông y quý hiếm và đa công dụng khá quen tai với người Việt Nam. Tuy nhiên, vì độ quý hiếm nên ít ai từng dùng hoặc từng thấy loại đông trùng này ngoài đời.

Bhutan phát triển chủ yếu nhờ vào thủy điện và du lịch. Một phần rất nhỏ trong tổng thu nhập quốc nội là dựa trên lâm nghiệp, chăn nuôi, và nông nghiệp. Đông trùng hạ thảo tuy nằm chỉ góp phần nhỏ nhưng lại làm nên thương hiệu nổi tiếng không chỉ trong Bhutan mà còn trên thế giới bởi rất nhiều khách du lịch mua đông trùng hạ thảo về như một món quà lưu niệm Bhutan đáng giá.

Đông Trùng Hạ Thảo Bhutan

Đông trùng hạ thảo sở dĩ có cái tên như vậy là vì mùa đông nhìn tựa như loài côn trùng (đông trùng) còn đến hè lại trông giống một loại thảo mộc (hạ thảo). Theo định nghĩa khoa học, đông trùng hạ thảo là một loại đông dược quý có bản chất là dạng ký sinh của loài nấm Ophiocordyceps Sinensis thuộc nhóm nấm Ascomycetes trên cơ thể ấu trùng của một vài loài sâu bướm. Đông trùng hạ thảo được sử dụng từ lâu trong y học cổ truyền Trung Hoa và y học cổ truyền vùng Tây Tạng.

Nguồn Gốc

Đông trùng hạ thảo thường xuất hiện ở khu vực miền núi có độ cao hơn 3.300m của Tây Tạng, Nepal và Bhutan. Theo những nghiên cứu khoa học thì ít nhất từ 5.000 năm trước Công nguyên, đông trùng hạ thảo đã được sử dụng làm thực phẩm, thuốc men và trong các nghi lễ tâm linh trên khắp thế giới.

Những Lợi Ích Từ Đông Trùng Hạ Thảo

Chống Lão Hóa

Đông trùng hạ thảo thường được dùng cho người cao tuổi để cải thiện sức khỏe và các bệnh người già. Đông trùng hạ thảo có khả năng chống oxy hóa, giảm các tác nhân gây lão hóa, nâng cao hệ miễn dịch, đào thải độc tố, cải thiện trí nhớ,…

Cải Thiện Bệnh Tiểu Đường

Các nghiên cứu trên động vật cho thấy đông trùng hạ thảo, đặc biệt là chiết xuất polysacarit có trong đông trùng hạ thảo giúp làm giảm mức đường huyết bằng cách cải thiện chuyển hóa glucose và tăng cường độ nhạy cảm với insulin.

Theo các thử nghiệm lâm sàng thì một lượng nhỏ đông trùng hạ thảo mỗi ngày sẽ cải thiện được lượng đường trong máu và giúp điều trị bệnh tiểu đường.

Hỗ Trợ Điều Trị Ung Thư

Theo Trung tâm điều trị Ung thư Memorial Sloan-Kettering của Mỹ, đông trùng hạ thảo có tác dụng chống ung thư, giải độc phóng xạ và chống đái tháo đường. Đông trùng hạ thảo cũng có thể giúp các tế bào lympho chống nhiễm trùng sống lâu hơn, tăng mức độ của các tế bào có lợi, giảm sự tăng sinh tế bào khối u và tăng cường hoạt động tự nhiên của tế bào khối chống ung thư.

Nghiên cứu của Trung tâm này cũng cho biết, đông trùng hạ thảo đã tạo ra cải thiện tích cực trong quá trình điều trị ung thư cũng như giúp bệnh nhân trong quá trình tiếp nhận hóa trị.

Hỗ Trợ Điều Trị Tim Mạch

Tại Trung Quốc, đông trùng hạ thảo được dùng để điều trị rối loạn nhịp tim. Người mắc bệnh về tim mạch khi dùng đông trùng hạ thảo sẽ cải thiện được lưu thông máu. Bên cạnh đó, những dưỡng chất đa dạng cũng tác động tích cực đến chức năng tổng thể của hệ thống tuần hoàn.

Nguyên do là nhờ trong đông trùng hạ thảo chức một số chất nucleoside như deoxyuridine, thymidine, hypoxanthine và adenosine đóng vai trò chính trong việc tạo ra năng lượng và tăng cường lưu lượng máu.

Cải Thiện Chức Năng Gan

Tác dụng bảo vệ gan của chiết xuất đông trùng hạ thảo đã được chứng minh trên mô hình động vật. Các nghiên cứu lâm sàng nhãn mở được tiến hành ở những bệnh nhân bị viêm gan hoạt động và xơ gan sau khi báo cáo đã cải thiện các xét nghiệm chức năng gan.

Các Tác Dụng Khác

Ngoài các tác dụng trên, đông trùng hạ thảo còn có khả năng làm đẹp da, giảm thâm nám; ngăn ngừa các bệnh về hô hấp, hen suyễn, viêm phế quản; cải thiện khả năng sinh lý; giúp cơ thể thải độc, bổ thận.

Cách Sử Dụng Đông Trùng Hạ Thảo

Đông trùng hạ thảo có rất nhiều cách dùng và chế biến. Với loại đông trùng khô đặc trưng của Bhutan thì có thể ăn trực tiếp sau khi đã ngâm và rửa sạch với nước. Đây là cách giữ được nhiều dưỡng chất nhất nhưng do mùi vị nên cũng hơi khó ăn.

Ngoài ra, đông trùng hạ thảo có thể chế biến với món ăn như món hầm, món canh hoặc món hấp.

Cách dùng thông dụng không kém là pha thành trà đông trùng hạ thảo. Cách này có thể ngâm trà cùng các vị thuốc đông y khác và thưởng thức như khi trà khô bình thường.

Đông trùng hạ thảo còn được dùng để ngâm rượu, hay kết hợp nhất là khi ngâm cùng nhung hươu hoặc nhân sâm.

Các loại đông trùng hạ thảo có thể dễ dàng mua tại các khu chợ hoặc cửa hàng khi đến Bhutan du lịch. Tại đây, đông trùng hạ thảo đều có giấy chứng nhận chất lượng và đảm bảo từ chính phủ nên có thể yên tâm khi mua hàng. Tuy giá tiền tương đối cao nhưng cũng là mặt hàng đáng giá.

Lưu Ý Khi Sử Dụng Đông Trùng Hạ Thảo

Có một số nhóm đối tượng không thể sử dụng đông trùng hạ thảo bao gồm: phụ nữ có thai và đang cho con bú người bị rối loạn đông máu, người mắc bệnh tự miễn dịch như bệnh đa xơ cứng, lupus, viêm khớp dạng thấp, bệnh nhân chuẩn bị phẫu thuật và trẻ em dưới 5 tuổi.

Ngoài ra, khi chế biến đông trùng hạ thảo cũng cần lưu ý rằng không chế biến ở nhiệt độ quá cao và lâu trên 1 giờ đồng hồ. Bởi khi đó đông trùng hạ thảo sẽ bị mất tác dụng và ảnh hưởng đến các vi chất có lợi. Lúc chế biến nên dùng nồi đất, không lạm dụng vì có thể gây suy thận. Đặc biệt, bất kể loại thuốc nào cũng cần dùng theo hướng dẫn và tư vấn từ bác sĩ về cách dùng cũng như liều lượng, đông trùng hạ thảo cũng không phải ngoại lệ.

Với tất cả những lợi ích thần kỳ mà đông trùng hạ thảo mang lại, đây chắc chắn là món quà lưu niệm không thể bỏ qua khi du lịch Bhutan với bất kỳ ai muốn đến khám phá mảnh đất này.